SRETENJE - DAN DRŽAVNOSTI SRBIJE



Od 2002. godine, Srbija obeležava Dan državnosti 15. i 16. februara, u znak sećanja na dva važna istorijska datuma.
Jedan je dan, kada je na zboru u Orašcu 1804. godine dignut Prvi srpski ustanak protiv Turaka  pod vođstvom Đorđa Petrovića- Karađorđa.
Drugi dan kada je, u Kragujevcu 1835. godine usvojen i zakletvom potvrđen prvi moderni, i za to vreme, izuzetno liberalni Ustav Kneževine Srbije.
Iako se praznuju 15. i 16. februara, oba događaja su se desila na verski praznik Sretenje Gospodnje, po julijanskom kalendaru.
Ovaj verski praznik jedan je od 12 najvećih hrišćanskih praznika i praznuje se kao uspomena na dan kada je Bogorodica prvi put uvela u hram novorođenog Hrista da ga posveti Bogu. Slavi se četrdesetog dana po Božiću.

Dan državnosti Republike Srbije slavi se u znak sećanja na 15. februar 1804. godine, kada je u malom šumadijskom mestu Orašcu počela borba za konačno oslobođenje od petovekovnog robovanja pod Turcima.
Istog datuma na Sretenje, ali 1835. godine knez Miloš Obrenović proglasio je prvi srpski Ustav. Donet je na Velikoj narodnoj skupštini u Kragujevcu 15. februara  i označio je početak savremene Srpske državnosti. Smatran je za jedan od najmodernijih u Evropi tog vremena.  Njime je Srbija definisana kao nezavisna kneževina podeljena u okruge, srezove i opštine. Prema ovom  ustavu vlast nije bila isključivo u rukama kneza, već podeljena na zakonodavnu, sudsku i izvršnu, a odlučeno je da  državna zastava  bude crvene,bela i plava.
Osim što je regulisao položaj kneza, državnog Sovjeta i Skupštine, celo jedno poglavlje Ustava bilo je posvećeno građanskim pravima. Napisao ga je Dimitrije Davidović (prvi srpski novinar, prosvetitelj, diplomata i državnik), a sastavio ga je oslanjajući se na francuskog filozofa Monteskjea.
Prvi srpski ustanak je početak Srpske borbe za oslobođenje od osmanlijske okupacije,  odnosno predstavlja rađanje Srpske moderne države u 19. veku. Kao takav on zauzima posebno mesto u istoriji Srpskog naroda i države.
Ustanak je pokrenut  kao reakcija na janjičarski režim u Beogradskom pašaluku, a kao svoje ciljeve je imao oslobođenje od Turaka, “vaskrs” Srpske države, izgradnju novih državnih institucija, ukidanje feudalizma i kulturni preporod.
Za početak Prvog srpskog ustanka uzima se Skup narodnih prvaka, mahom iz Šumadije u selu Orašac, na mestu  poznatom kao Marićeva jaruga 15. februara 1804. godine. Na skupu je za vožda- vrhovnog vojvodu izabran Đorđe Petrović- Karađorđe i već tada je doneta odluka o pokretanju akcije protiv Turaka. Istoga dana, ustanici su napali turske jedinice širom kragujevačke nahije.